W tekście zaczerpnięto informacje z następujących aktów prawnych:
- Ustawa Prawo o Ruchu Drogowym (w skrócie PoRD) Dz.U. 1997 nr 98 poz. 602
- Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów Dz.U. 2015 poz. 305
Światła drogowe
Przeznaczenie: oświetlanie drogi na dużą odległość przed pojazdem w czasie jazdy nocą
Umiejscowienie: z przodu
Obowiązkowe: w pojazdach samochodowych, których konstrukcja umożliwia rozwijanie prędkości przekraczającej 40 km/h;
Dopuszczalne: w pozostałych pojazdach samochodowych
Barwa: biała
Kontrolka: obowiązkowa, niebieska, niemigająca
Jak używamy świateł drogowych
W czasie od zmierzchu do świtu, na nieoświetlonych drogach, zamiast świateł mijania lub łącznie z nimi, kierujący pojazdem może używać świateł drogowych, o ile nie oślepi innych kierujących (jadących drogą z przeciwka lub przed nim, widzących światła odbite w lusterkach, a także prowadzących pojazd szynowy albo wodny) ani pieszych poruszających się w kolumnie.
Kierujący mający włączone światła drogowe jest obowiązany przełączyć je na światła mijania w razie zbliżania się:
- pojazdu nadjeżdżającego z przeciwka, przy czym, jeżeli jeden z kierujących wyłączył światła drogowe, drugi jest obowiązany uczynić to samo
- do pojazdu poprzedzającego, jeżeli kierujący może być oślepiony
- pojazdu szynowego lub komunikacji wodnej, jeżeli poruszają się w takiej odległości, że istnieje możliwość oślepienia kierujących tymi
- (na podst. Art 51.3 PoRD)
Kierujący pojazdem może używać sygnału dźwiękowego lub świetlnego, w razie gdy zachodzi konieczność ostrzeżenia o niebezpieczeństwie. Zabrania się nadużywania sygnału dźwiękowego lub świetlnego oraz ostrzegania światłami drogowymi w warunkach, w których może to spowodować oślepienie innych kierujących. (na podst. Art 29.1 PoRD)
Nie można używać świateł do ostrzegania przed obecnością policji.
Światła drogowe powinny dostatecznie oświetlać drogę co najmniej na 100 m przed pojazdem przy dobrej przejrzystości powietrza. (na podst. Zał 6.1/15 Rozp)
Światła drogowe są symetryczne, tzn. wytworzony przez nie snop światła jest, symetryczny względem samochodu oświetlając jednakowo lewą i prawą stronę.
Światła mijania
Przeznaczenie: oświetlenie drogi oraz pojazdu podczas jazdy
Umiejscowienie: z przodu
Obowiązkowe: w pojazdach samochodowych
Barwa: biała
Kontrolka: nieobowiązkowa, zielona, niemigająca
Jak używamy świateł mijania
Kierujący ma obowiązek używania świateł mijania podczas jazdy przez całą dobę. Jednakże od tej zasady jest wyjątek: w czasie od świtu do zmierzchu, w warunkach normalnej przejrzystości powietrza, zamiast świateł mijania kierujący pojazdem może używać świateł do jazdy dziennej. (na podst Art 51 PoRD)
W warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza, spowodowanej mgłą, opadami atmosferycznymi lub innymi przyczynami kierujący pojazdem silnikowym jest obowiązany włączyć światła mijanialub przeciwmgłowe przednie albo oba te światła jednocześnie. A więc w opisanych warunkach nie można używać świateł do jazdy dziennej. (na podst Art 30.1 PoRD)
W czasie od zmierzchu do świtu, na nieoświetlonych drogach, zamiast świateł mijania lub łącznie z nimi, kierujący pojazdem może używać świateł drogowych, o ile nie oślepi innych kierujących albo pieszych poruszających się w kolumnie. (na podst Art 51 PoRD)
Pojazd holujący ma włączone światła mijania również w okresie dostatecznej widoczności (na podst Art 31.1 PoRD)
Światła mijania powinny dostatecznie oświetlać drogę co najmniej na 40 m przed pojazdem przy dobrej przejrzystości powietrza.
Światła mijania powinny być asymetryczne i oświetlać drogę po prawej stronie na większą odległość niż po lewej stronie.
Obecnie nakazu całodobowej jazdy z włączonymi światłami mijania (lub światłami do jazdy dziennej) przez cały rok wymaga się także w następujących krajach Europy: Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Macedonia, Norwegia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry i Włochy, w pozostałych krajach nie ma obowiązku włączania świateł mijania w dzień, w normalnych warunkach. We Francji i Szwajcarii używanie świateł w dzień jest nieobowiązkowe, ale zalecane, zwłaszcza w ruchu pozamiejskim.
Kierunkowskazy
Przeznaczenie: sygnalizowanie zmiany kierunku ruchu lub pasa ruchu
Umiejscowienie: z przodu, z tyłu i z boku
Obowiązkowe: w pojazdach samochodowych i w przyczepie
Barwa: żółta samochodowa
Kontrolka: obowiązkowa, zielona migająca lub sygnał akustyczny
Jak używamy kierunkowskazów
Kierujący pojazdem jest obowiązany zawczasu i wyraźnie sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu (na przykład za pomocą kierunkowskazów) oraz zaprzestać sygnalizowania niezwłocznie po wykonaniu manewru. (na podst Art 22.1 PoRD)
Jeżeli pojazd ciągnie przyczepę, włączenie kierunkowskazów na pojeździe ciągnącym powinno powodować włączenie kierunkowskazów na przyczepie.
Kierunkowskazy powinny zapalać się i gasnąć z równą częstotliwością 90 cykli na minutę z tolerancją 30 cykli na minutę.
Światła hamowania „stop”
Przeznaczenie: sygnalizowanie hamowania pojazdu
Umiejscowienie: z tyłu
Obowiązkowe: w pojazdach samochodowych i w przyczepie
Barwa: czerwona
Kontrolka: nieobowiązkowa; dopuszcza się sygnał świetlny niemigający, zapalający się w razie niesprawności światła hamowania „stop”
Jak używamy świateł hamowania “stop”
Światło hamowania „stop” powinno zapalać się automatycznie w momencie uruchomienia hamulca roboczego.
Jasność świateł hamowania „stop” powinna być wyraźnie większa niż jasność świateł pozycyjnych tylnych.
Światła oświetlające tablicę rejestracyjną
Przeznaczenie: oświetlenie tylnej tablicy rejestracyjnej
Umiejscowienie: z tyłu pojazdu w pobliżu tablicy rejestracyjnej
Obowiązkowe: w pojazdach samochodowych i przyczepie
Barwa: biała
Kontrolka: ta sama co przy światłach pozycyjnych
Jak używamy świateł oświetlających tablicę rejestracyjną
Oświetlenie tablicy rejestracyjnej powinno składać się z takiej liczby lampek, aby zapewnić jej dobre oświetlenie, czyli powinno zapewniać możliwość odczytania znaków na tablicy rejestracyjnej w nocy przy dobrej przejrzystości powietrza z odległości co najmniej 20 m.
Oświetlenie tablicy rejestracyjnej nie może być bezpośrednio widoczne z tyłu pojazdu z odległości większej od 25 m.
Światła pozycyjne
- Przeznaczenie: oświetlenie pojazdu podczas postoju
- Umiejscowienie: z przodu i z tyłu
- Obowiązkowe:
- przednie – pojazd samochodowy oraz przyczepa o szerokości 1,6 m lub
- tylne – pojazd samochodowy i
- boczne – pojazd samochodowy i przyczepa, których długość przekracza 6 m (długość przyczepy powinna być liczona razem z dyszlem);
Dopuszczalne:
- przednie – w pozostałych
- boczne – w pozostałych pojazdach
Barwa: biała
Kontrolka: obowiązkowa, zielona, niemigająca
Jak używamy świateł pozycyjnych
W warunkach niedostatecznej widoczności, podczas postoju należy używać świateł pozycyjnych przednich i tylnych lub świateł postojowych. (na podst Art 52.1 PoRD)
Podczas zatrzymania lub postoju, w miejscu oświetlonym w stopniu zapewniającym widoczność pojazdu lub znajdującym się poza jezdnią i poboczem, wszystkie światła pojazdu mogą być wyłączone. (na podst Art 52.2)
Podczas awaryjnego postoju na drodze, pojazdy które nie są wyposażone w światła awaryjne powinny włączyć światła pozycyjne (na podst Art 50.2 PoRD)
Pojazd holowany, z wyjątkiem motocykla, jest oznaczony z tyłu po lewej stronie ostrzegawczym trójkątem odblaskowym lub wysyła żółte sygnały błyskowe, a w okresie niedostatecznej widoczności ma ponadto włączone światła pozycyjne. (na podst Art 31.1 PoRD)
Światła pozycyjne tylne powinny być widoczne w nocy przy dobrej przejrzystości powietrza z odległości co najmniej 300 m . To samo dotyczy świateł pozycyjnych przednich, o ile są jedynymi światłami włączonymi w pojeździe.
Światła odblaskowe
Przeznaczenie: zapewnienie widoczności pojazdu oświetlonego przez inny pojazd w ciemności
Umiejscowienie: z przodu, z tyłu i z boku
Obowiązkowe:
- odblaskowe tylne inne niż trójkątne – pojazd
- odblaskowe tylne trójkątne –
- odblaskowe przednie – przyczepa;
odblaskowe boczne – pojazd samochodowy o długości przekraczającej 6,0 m, ciągnik siodłowy i przyczepa;
Dopuszczalne:
- odblaskowe boczne – pozostałe pojazdy
- odblaskowe przednie – pojazd
- odblaskowe tylne inne niż trójkątne – przyczepy;
Barwa: przednie białe, tylne czerwone, boczne żółte samochodowe
Jak używamy świateł odblaskowych
Światła odblaskowe składają się z dużej ilości położonych tuż obok siebie miniaturowych zwierciadeł, które świecą światłem odbitym, kiedy w pobliżu jest jakieś źródło światła, na przykład światła zbliżającego się innego pojazdu.
Ładunek wystający z boku pojazdu oznacza się, między innymi, w okresie niedostatecznej widoczności białym światłem odblaskowym skierowanym do przodu oraz czerwonym światłem i czerwonym światłem odblaskowym skierowanym do tyłu. (na podst Art 61.9 PoRD)
Ładunek wystający z tyłu pojazdu oznacza się, między innymi, w okresie niedostatecznej widoczności czerwonym światłem odblaskowym umieszczonym na najbardziej wystającej do tyłu krawędzi ładunku. (na podst Art 61.9 PoRD)
Światła odblaskowe powinny być widoczne w nocy przy dobrej przejrzystości powietrza z odległości co najmniej 150 m, jeżeli są oświetlone światłem drogowym innego pojazdu.
Światła odblaskowe tylne w przyczepie mają kształt trójkąta, a w pozostałych pojazdach inny niż trójkąta.
Światła odblaskowe mogą nakładać się na tę samą powierzchnię co inne światła.
Światła awaryjne
Przeznaczenie: sygnalizowanie awaryjnego postoju i niektórych innych niebezpiecznych sytuacji
Umiejscowienie: jak kierunkowskazy
Obowiązkowe: w pojazdach samochodowych z wyjątkiem motocykli i w przyczepie
Dopuszczalne: w motocyklach
Barwa: jak kierunkowskazy
Kontrolka: obowiązkowa, czerwona, migająca
Jak używamy świateł
Podczas awaryjnego postoju na drodze, pojazdy powinny mieć włączone światła awaryjne, a jeśli nie są w nie wyposażone, to światła pozycyjne. (na podst Art 50.2 PoRD)
Kierujący pojazdem przewożącym zorganizowaną grupę dzieci lub młodzieży w wieku do 18 lat jest obowiązany włączyć światła awaryjne podczas wsiadania lub wysiadania dzieci lub młodzieży. Kierujący autobusem szkolnym podczas wsiadania lub wysiadania dzieci jest obowiązany włączyć światła awaryjne. (na podst Art 57 PoRD)
Kierujący pojazdem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu osób niepełnosprawnych jest obowiązany włączyć światła awaryjne podczas wsiadania lub wysiadania osoby niepełnosprawnej. (na podst Art 58.1 PoRD)
Światła awaryjne działają poprzez miganie wszystkich kierunkowskazów umieszczonych na pojeździe, a jeżeli pojazd ciągnie przyczepę – również kierunkowskazów przyczepy.
Światła awaryjne powinny zapalać się i gasnąć z równą częstotliwością 90 cykli na minutę z tolerancją 30 cykli na minutę.
Światła przeciwmgłowe
Przeznaczenie: oświetlenie przestrzeni przed pojazdem (przednie) i zwiększenie widoczności pojazdu (tylne) w czasie ograniczonej widoczności spowodowanej warunkami atmosferycznymi
Umiejscowienie: z przodu i z tyłu
Obowiązkowe: przeciwmgłowe tylne – pojazd samochodowy z wyjątkiem motocykla i przyczepa;
Dopuszczalne:
- przeciwmgłowe przednie – pojazd
- przeciwmgłowe tylne – motocykl
Jak używamy świateł przeciwmgłowych
W warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza, spowodowanej mgłą, opadami atmosferycznymi lub innymi przyczynami kierujący pojazdem silnikowym jest obowiązany włączyć światła mijania lub światła przeciwmgłowe przednie albo oba te światła jednocześnie (na podst Art 30.1 PoRD)
Kierujący pojazdem może używać tylnych świateł przeciwmgłowych, jeżeli zmniejszona przejrzystość powietrza ogranicza widoczność na odległość mniejszą niż 50 m. W razie poprawy widoczności kierujący pojazdem jest obowiązany niezwłocznie wyłączyć te światła. (na podst Art 30.3 PoRD)
Na drodze krętej, oznaczonej odpowiednimi znakami drogowymi, kierujący pojazdem może używać przednich świateł przeciwmgłowych od zmierzchu do świtu, również w warunkach normalnej przejrzystości powietrza. (na podst Art 51.5 PoRD)
Jeżeli jest jedno światło przeciwmgłowe tylne, powinno być umieszczone po lewej stronie lub pośrodku pojazdu; jeżeli są dwa światła – po obu stronach pojazdu.
Jasność świecenia świateł przeciwmgłowych tylnych powinna być wyraźnie większa niż świateł pozycyjnych tylnych.
Światła cofania
Przeznaczenie: sygnalizowanie cofania pojazdu
Umiejscowienie: z tyłu
Obowiązkowe: pojazd samochodowy, z wyjątkiem motocykla, i przyczepa o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 750 kg; dotyczy przyczepy zarejestrowanej po raz pierwszy po dniu 1 sierpnia
2009 r.
Dopuszczalne: pozostałe przyczepy
Barwa: biała
Kontrolka: nieobowiązkowa, ale dopuszczalna
Jak używamy świateł cofania
Światło cofania powinno włączać się automatycznie wówczas, gdy włączony jest wsteczny bieg, a urządzenie włączające silnik znajduje się w położeniu umożliwiającym jego pracę.
Światła postojowe
Przeznaczenie: oświetlenie stojącego pojazdu
Umiejscowienie: z przodu, z tyłu i z boku
Dopuszczalne: dla pojazdu samochodowego o długości nieprzekraczającej 6,0 m i szerokości nieprzekraczającej 2,0 m; zabrania się umieszczania tych świateł na innych pojazdach;
Barwa: z przodu białe, z tyłu czerwone, z boku żółte samochodowe
Kontrolka: dopuszcza się barwy zielonej; jeśli jest – powinna wyraźnie różnić się od kontrolki świateł pozycyjnych
Jak używamy świateł postojowych
Kierujący pojazdem silnikowym lub szynowym, w warunkach niedostatecznej widoczności, podczas zatrzymania niewynikającego z warunków ruchu lub przepisów ruchu drogowego oraz podczas postoju, jest obowiązany używać świateł pozycyjnych przednich i tylnych lub świateł postojowych. W pojeździe niezłączonym z przyczepą oraz w zespole pojazdów o długości nieprzekraczającej 6 m dopuszcza się włączenie świateł postojowych jedynie od strony środka jezdni. (na podst Art 52.1 PoRD)
Podczas zatrzymania lub postoju, w miejscu oświetlonym w stopniu zapewniającym widoczność pojazdu lub znajdującym się poza jezdnią i poboczem, wszystkie światła pojazdu mogą być wyłączone. (na podst Art 52.2 PoRD)
Światła do jazdy dziennej
Przeznaczenie: do jazdy w ciągu dnia przy dobrej widoczności, zamiast świateł mijania
Umiejscowienie: z przodu
Dopuszczalne: dla pojazdów samochodowych
Barwa: biała
Kontrolka: dopuszcza się
Jak używamy świateł do jazdy dziennej
W czasie od świtu do zmierzchu w warunkach normalnej przejrzystości powietrza, zamiast świateł mijania, kierujący pojazdem może używać świateł do jazdy dziennej. (na podst Art 51.2 PoRD)
Tematem kontrowersyjnym jest używanie świateł do jazdy dziennej w tunelu. Mimo, iż przepisy nie odnoszą się bezpośrednio do tej kwestii, naszym zdaniem należy w tunelu używać świateł mijania. Zostało to dobrze opisane tutaj.: http://motoryzacja.interia.pl/wiadomosci/polski-kierowca/news-wiesz-jak-jezdzic-w-tunelu,nId,1727772
Tutaj znajdziesz więcej szczegółowych informacje dotyczących używania świateł do jazdy dziennej.
Światła obrysowe
Przeznaczenie: oświetlenie gabarytów pojazdu
Umiejscowienie: z przodu i z tyłu
Obowiązkowe: pojazd samochodowy i przyczepa, których szerokość przekracza 2,1 m; nie stosuje się do podwozia samochodu ciężarowego z kabiną w zakresie świateł obrysowych tylnych;
Dopuszczalne: obrysowe przednie i tylne – pojazdu samochodowego i przyczepy, o szerokości od 1,8 m do 2,1 m oraz podwozia samochodu ciężarowego z kabiną;
Barwa: z przodu białe, z tyłu czerwone