Prędkość na drogach w Polsce

Tabele dopuszczalnych prędkości 2016

Samochody osobowe, motocykle, ciężarowe o DMC < 3,5t

Obszar niezabudowany

Autostrada	140 km/h
Droga ekspresowa dwujezdniowa	120 km/h
Droga ekspresowa jednojezdniowa	100 km/h
Droga dwujezdniowa o 2 pasach w każdą stronę	100 km/h
Droga zwykła	90 km/h

Obszar zabudowany

Od godz. 5:00 do 23:00	50 km/h
Od godz. 23:00 do 5:00	50 km/h
Strefa zamieszkania	20 km/h

Pozostałe pojazdy oraz zespoły pojazdów z przyczepą

Obszar niezabudowany

Autostrada	80 km/h
Droga ekspresowa dwujezdniowa	80 km/h
Droga ekspresowa jednojezdniowa	80 km/h
Droga dwujezdniowa o 2 pasach w każdą stronę	80 km/h
Droga zwykła	70 km/h

Obszar zabudowany

Od godz. 5:00 do 23:00	50 km/h
Od godz. 23:00 do 5:00	60 km/h
Strefa zamieszkania	20 km/h

Autobusy spełniające warunki określone w art. 66 ust. 5

Obszar niezabudowany

Autostrada	100 km/h
Droga ekspresowa dwujezdniowa	100 km/h
Droga ekspresowa jednojezdniowa	100 km/h
Droga dwujezdniowa o 2 pasach w każdą stronę	100 km/h
Droga zwykła	90 km/h

Obszar zabudowany

Od 1.06.2021 roku

Od godz. 5:00 do 23:00	50 km/h
Od godz. 23:00 do 5:00	50 km/h
Strefa zamieszkania	20 km/h

Prędkość bezpieczna

Powyższe tabele przedstawiają dopuszczalne prędkości na podstawie art. 20 Ustawy Prawo o Ruchu Drogowym. Artykuł ten mówi o maksymalnych dopuszczalnych prędkościach na polskich drogach, w zależności od typu pojazdu, obszaru i rodzaju drogi, po której się porusza. Należy pamiętać jednak, że kierowca nie ma obowiązku poruszać się z dopuszczalną prędkością, tylko z prędkością bezpieczną, która w zależności od warunków może być niższa niż prędkość dopuszczalna. Mówi o tym art. 19.

Art 19 Ustawy o Ruchu Drogowym

1. Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą panowanie nad pojazdem, z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, a w szczególności: rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi, stanu i ładunku pojazdu, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu.
2. Kierujący pojazdem jest obowiązany:
1) jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym;

Tak więc przykładowo, prędkość dopuszczalna 90 km/h na drodze poza obszarem zabudowanym może nie być prędkością bezpieczną, jeśli panują złe warunki atmosferyczne (opady deszczu, zjawisko akwipilacji, gołoledź), droga zakręca, na drodze są koleiny, jest noc i złe oświetlenie, albo percepcja kierowca spadła i konieczny jest wypoczynek. To oczywiście tylko przykłady. O prędkości bezpiecznej decyduje sam kierowca.

Z drugiej strony, jazda ze zbyt małą prędkością w stosunku do warunków panujących na drodze i prędkości, z jaką poruszają sie inni kierowcy, również nie spełnia wymagań prędkości bezpiecznej. Taki samochód niepotrzebnie tamuje ruch i zmusza to inne pojazdy do wyprzedzania go, co stanowi dodatkowe zagrożenie w ruchu drogowym. Kierowcy powinni tak dopasować prędkość do warunków drogowych, żeby nie utrudniać jazdy innym, o czym mówi punkt 2 art. 19.

Znaki związane z ograniczaniem prędkości

Organ zarządzający ruchem drogowym może za pomocą znaków drogowych zwiększyć lub zmniejszyć maksymalną dopuszczalną prędkość na obszarze zabudowanym, a także na drodze publicznej lub jej odcinku. Jest to podyktowane warunkami bezpieczeństwa panującymi w takim miejscu.

B-33 to znak ograniczenia maksymalnej prędkości do prędkości wyrażonej na znaku. Obowiązuje do najbliższego skrzyżowania, z wyjątkiem skrzyżowania na drodze dwujezdniowej, na którym wlot drogi poprzecznej znajduje się tylko z lewej strony i nie ma połączenia z prawą jezdnią. Znak B-33 może być wcześniej odwołany znakiem 

B-34 “Koniec ograniczenia prędkości”, znakiem 

B-42 “Koniec zakazów” lub zmieniony innym znakiem B-33, znakiem B-43 “Strefa ograniczonej prędkości”, tablicą “Obszar zabudowany” i “Koniec obszaru zabudowanego” lub znakiem D-40 “Strefa zamieszkania”. Pewne dodatkowe warunki związane z tym znakiem na obszarze zabudowanym są opisane poniżej przy znaku D-42.

B-43 to znak strefy ograniczonej prędkości. Prędkości ograniczonej tym znakiem nie odwołują skrzyżowania.

Znak B-43 odwołuje jedynie znak B-44 umieszczony przy wyjeździe ze strefy. Jeżeli prędkość ograniczona tym znakiem jest mniejsza lub równa 30 km/h, to progi zwalniające lub inne urządzenia wymuszające wolną jazdę mogą nie być oznaczone dodatkowymi znakami. Znak B-43 umieszczony razem ze znakiem D-42 “obszar zabudowany” lub z zieloną tabliczką E-17a z nazwą miejscowości oznacza, że ograniczenie prędkości obowiązuje na całym obszarze zabudowanym lub na całym obszarze tej miejscowości (z wyjątkiem dróg na których zostanie on zmieniony innym znakiem, np. B-33).

Znak D-42 “obszar zabudowany” oznacza wjazd na obszar zabudowany.

Znak D-43 “koniec obszaru zabudowanego” oznacza wyjazd z obszaru zabudowanego. Wewnątrz obszaru zabudowanego obowiązuje ustawowe ograniczenie prędkości, wymienione w tabeli na górze strony. Na terenie obszaru zabudowanego prędkość dopuszczalna może być zmieniona za pomocą znaku B-33. Jeżeli znak B-33 wewnątrz obszaru zabudowanego określa prędkość większą niż 60 km/h, to dotyczy tylko samochodu osobowego, motocykla i samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, a nie dotyczy zespołu pojazdów z przyczepą i innych, wymienionych w art. 27 p.3 rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych.

Znak D-40 “strefa zamieszkania” oznacza wjazd do strefy zamieszkania.

Znak D-41 “koniec strefy zamieszkania” oznacza wyjazd ze strefy zamieszkania. W strefie zamieszkania obowiązuje ustawowe ograniczenie prędkości, wymienione w tabeli na górze strony.

Znak C-14 “prędkość minimalna” oznacza, że kierujący, przy zachowaniu ograniczeń prędkości wynikających z przepisów szczegółowych, jest obowiązany jechać z prędkością nie mniejszą niż określona na znaku, chyba że warunki ruchu lub jego bezpieczeństwo wymagają zmniejszenia prędkości. Znak

C-15 “koniec minimalnej prędkości” oznacza miejsce, w którym prędkość minimalna określona znakiem C-14 przestaje obowiązywać.

Obszar zabudowany

Pojęcie z dziedziny prawa o ruchu drogowym, oznaczające obszar wzdłuż drogi, gdzie znajduje się zabudowa miejska, wiejska lub przemysłowa, w związku z czym panować może tu wzmożony ruch pieszych i pojazdów Na drogach przebiegających przez obszar zabudowany obowiązuje w Polsce ustawowe ograniczenie prędkości ruchu pojazdów, na ogół podobne (choć nieznacznie odmienne) do ograniczeń w innych krajach.

W Polsce na terenie zabudowanym zakazane jest przekraczanie prędkości 50 km/przez okres całej doby. Zgodnie z polską definicją kodeksową początek odcinka drogi przebiegającej przez obszar zabudowany oznaczony być musi znakiem D-42 (czarno biała tabliczka widoczna na rysunku), a koniec takiego odcinka – znakiem D-43 (tabliczka przekreślona). Sam fakt występowania zabudowań wzdłuż drogi nie oznacza obszaru zabudowanego, jeśli nie towarzyszy mu znak D-42.

Obszar zabudowany nie powinien być mylony ze strefą zamieszkania oznaczaną znakami D-40, w której zgodnie z Kodeksem Drogowym obowiązują jeszcze dodatkowe ograniczenia w ruchu pojazdów, ani ze strefą ograniczonej prędkości oznaczaną znakami B-43 i B-44.

Droga jednojezdniowa poza obszarem zabudowanym

Droga dwujezdniowa jest to droga posiadająca dwie jezdnie, zwykle rozdzielone pasem zieleni.

Przewidziane przez ustawę limity prędkości na drodze dwujezdniowej poza obszarem zabudowanym, o ile istnieją co najmniej dwa pasy ruchu dla każdego kierunku jazdy:

• samochód osobowy, motocykl i samochód ciężarowy do 3,5t – do 100 km/h
• inny pojazd (w tym sam. cięż. powyżej 3,5t) lub zespół pojazdów z przyczepą – do  80 km/h
• podczas holowania oraz pojazdy z urządzeniem wystającym 1,5 m od miejsca kierującego – do  60 km/h

Drogi ekspresowe

Droga ekspresowa to droga publiczna o ograniczonej dostępności, przeznaczona wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych, wyposażona w jedną lub dwie jezdnie, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi. Droga ekspresowa posiada wielopoziomowe skrzyżowania z przecinającymi ją innymi drogami transportu lądowego i wodnego, a skrzyżowania jednopoziomowe dopuszczone są na takiej drodze tylko wyjątkowo. Wyposażona jest w urządzenia obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek, przeznaczone wyłącznie dla użytkowników drogi.

Nie istnieje uniwersalny standard dróg klasy drogi ekspresowej. Przyjęte w poszczególnych państwach parametry techniczne dróg ekspresowych mogą znacznie się od siebie różnić (np. niektóre prawodawstwa przewidują istnienie dróg ekspresowych jednojezdniowych, inne natomiast dla dróg tej klasy stawiają wymóg istnienia dwóch jezdni).

Przewidziane przez ustawę limity prędkości na drodze ekspresowej jednojezdniowej:

• samochód osobowy, motocykl i samochód ciężarowy do 3,5t – do 100 km/h
• inny pojazd (w tym sam. cięż. powyżej 3,5t) lub zespół pojazdów z przyczepą – do  80 km/h
• podczas holowania oraz pojazdy z urządzeniem wystającym 1,5 m od miejsca kierującego – do  60 km/

Autostrada

Zgodnie z Kodeksem Drogowym autostrada przeznaczona jest dla ruchu pojazdów samochodowych, które na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co najmniej 40 km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczep (art. 2 pkt 3).

Przewidziane przez ustawę limity prędkości na autostradzie:

• samochód osobowy, motocykl i samochód ciężarowy do 3,5t – do 140 km/h
• inny pojazd (w tym sam. cięż. powyżej 3,5t) lub zespół pojazdów z przyczepą – do 80 km/h
• podczas holowania oraz pojazdy z urządzeniem wystającym 1,5 m od miejsca kierującego – do 60 km/h

Ograniczenia prędkości na polskich drogach dla szczególnych rodzajów pojazdów:

• Autobus spełniający dodatkowe warunki techniczne (m.in. hamulce wyposażone w system ABS, wbudowany, zwalniacz i ogranicznik prędkości, homologowane siedzenia, zabezpieczenia bagażu i odpowiedni stan ogumienia może poruszać się na autostradzie i drodze ekspresowej z prędkością 100 km/h.
• Ciągnik rolniczy może poruszać się z prędkością maksymalnie 40 km/h;
• Motocykl i motorower przewożący dziecko w wieku do 7 lat nie może przekraczać prędkości 40 km/h;
• Samochód ciężarowy przewożący osoby poza kabiną kierowcy nie może przekraczać prędkości 50 km/h.
• Ciągnik rolniczy przewożący drużynę robotniczą w przyczepie nie może przekraczać 20km/h.